In de huidige crisis houden veel organisaties de hand op de knip. Alle franje gaat overboord: niet meer skiën met kantoor maar hooguit een middagje bowlen op zaterdagmiddag, geen internationale reizen maar e-mailen (is Skype niet wat voor ons?) en niet meer naar die cursus ‘Reisleider van je eigen leven’.
Er wordt veel meer gedaan. In het kader van de bezuinigingen en de overlevingsstrijd wordt van medewerkers gevraagd een paar tandjes bij te zetten. De mensen met weinig of geen declarabele uren worden fronsend aangekeken: “wat doe jij verkeerd dat je op de bank zit? Misschien moeten we op een gegeven moment afscheid van je nemen”. Voor opleiding en ontwikkeling is nu even geen ruimte, ook niet als je even wat minder te doen hebt.
Klinkt bekend? Vast wel. Zeker als u werkzaam bent in de zakelijke dienstverlening. Maar ook andere sectoren trekken de buikriem aan, niet alleen in de profitsector maar ook in de non-profitsector, zoals centrale overheid, zelfstandig bestuursorganen en de zorgsector. Overal schiet men in de bespaar- en bezuinigingskramp.
Juist organisaties die het moeten hebben van de kwaliteit van de mensen die zij in dienst hebben, lopen gevaar. Of het nou de zorg, de advocatuur, de consultancy of de R&D-afdeling van een chemisch concern is, allen draaien op professionals.
De franje kan de gemiddelde professional goed missen, maar wat is het effect van de verhoogde werkdruk, de toegenomen regeldwang en de investeringsstop op opleiding en ontwikkeling?
Motivatie
Professionals zijn vaak intrinsiek gemotiveerd: de fascinatie voor het vak is de belangrijkste motivatie. Optimale groei en ontwikkelingskansen binnen hun vakgebied is wat ze primair drijft. Ontneem professionals vrijheid en mogelijkheden om hun vak kwalitatief goed uit oefenen, en de motivatie daalt naar een heel laag niveau. Ontneem ze daarbij de kans om te leren en te ontwikkelen en ze worden erg onrustig. Ze gaan om zich heen kijken, op zoek naar andere ontplooiingsmogelijkheden. Ook buiten de organisatie.
Professionele dienstverleners bestaan bij de gratie van gemotiveerd hoog gekwalificeerd personeel. Het is het belangrijkste kapitaal van de organisatie en vaak zijn grote bedragen geïnvesteerd in werving, selectie, opleiding en binding van deze groep.
Bezuinigen leidt dan al snel tot kapitaalvernietiging. Demotivatie leidt tot een mindere kwaliteit van dienstverlening en vervolgens tot nog minder opdrachten. Mensen lopen weg en als de markt aantrekt, heb je een club gedemotiveerde professionals die suboptimaal werk leveren. Dan is het bestaansrecht van de organisatie pas echt in gevaar.
Tips
Managers van professionals zouden er daarom verstandig aan doen weloverwogen om te gaan met bezuinigingen. Een aantal tips. Ten eerste: houdt het lange termijn bestaansrecht van de organisatie constant voor ogen. Ten tweede: biedt professionals andere, uitdagende leerervaringen door ze meer verantwoordelijkheden te bieden. Ten derde: blijf in gesprek, want niets demotiveert meer dan speculaties over de werkelijke stand van zaken. De vierde tip die ik u wil meegeven is: vraag om creatieve ideeën om de dienstverlening naar een hoger niveau te tillen en geef vervolgens invulling aan deze ideeën.
Tot slot pleit ik voor een regelmatige sms-alert: Pas op! Teveel bezuinigen kan leiden tot kapitaalvernietiging!
Deze blog verscheen eerder als column op http://www.nuzakelijk.nl